Η Αθήνα της Ελληνιστικής Εποχής (323 - 86 π.Χ.)
Παρά τη μείωση της πολιτικής σημασίας της στα ελληνιστικά χρόνια, η Αθήνα παραμένει σπουδαίο πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο. Ανάμεσα στον λόφο των Νυμφών και των Μουσών κατασκευάζεται ένα νέο οχυρωματικό έργο, το Διατείχισμα, που απομονώνει την Κοίλη από το υπόλοιπο Άστυ. Στην Πνύκα γίνονται νέες διαμορφώσεις στον ανοιχτό χώρο. Τον 2ο αιώνα π.Χ. η δημόσια εικόνα της Αθήνας αλλάζει εντελώς. Πάμπλουτοι ηγεμόνες από την Ανατολή, όπως ο Άτταλος και ο Ευμένης της Περγάμου, δωρίζουν στην ένδοξη πόλη μνημειώδη δημόσια κτίρια μεγάλων διαστάσεων, που τη μεταμορφώνουν. Για πρώτη φορά όλα οργανώνονται με βάση πολεοδομικό σχέδιο, οι ελεύθεροι χώροι εντάσσονται σε ορθογώνιους άξονες, οι περιοχές δημόσιας χρήσης αποκτούν όρια.
Το κέντρο της Αθήνας συναγωνίζεται σε λαμπρότητα τις μεγάλες πρωτεύουσες της Ανατολής. Στην Αγορά χτίζονται μεγάλες στοές, με σπουδαιότερες την τεράστια Μέση Στοά, που διαχωρίζει, στα νότια, το εμπόριο από τις πολιτικές και κοινωνικές δραστηριότητες στα βόρειά της και την εντυπωσιακή διώροφη Στοά του Αττάλου. Στις στοές σύχναζαν καθημερινά οι Αθηναίοι, συζητούσαν στις σκιερές κιονοστοιχίες και περνούσαν ευχάριστα την ώρα τους στα καταστήματα. Στη γιορτή των Παναθηναίων οι στοές θα ήταν κατάμεστες από κόσμο, που ήθελε να εξασφαλίσει την καλύτερη θέα προς την ιερή πομπή. Η Ακρόπολη παρέμεινε το επίσημο θρησκευτικό κέντρο και δεν υπήρχε ανάγκη για οικοδόμηση νέων ναών. Σε πολλές περιοχές της πόλης δέσποζαν τεράστια γλυπτά, σημεία αναφοράς για τους κατοίκους και τους επισκέπτες.
Σε αντίθεση με τη μνημειώδη δημόσια εικόνα, στις συνοικίες δεν είχαν αλλάξει πολλά πράγματα. Οι Αθηναίοι συνήθιζαν να επισκευάζουν τα παλιά σπίτια αντί να φτιάχνουν καινούρια, ενώ ελάχιστοι ζούσαν σε πολυτελείς κατοικίες. Η έλλειψη αποχετευτικού συστήματος εξακολουθούσε να δυσκολεύει την καθημερινότητα, δημιουργώντας κινδύνους για τη δημόσια υγεία, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Συγγραφέας: Λίλα Πατσιάδου